Pracodawca jest zobowiązany Kodeksem Pracy do zapewnienia odpowiedniego oświetlenia miejsca pracy. Obowiązująca norma weszła w życie w 2012 roku i szczegółowo opisuje cechy prawidłowej iluminacji. Przestrzeganie tych przepisów jest ważne nie tylko ze względów na zdrowie pracowników, ale również ich efektywność i wydajność.

Strefy stanowiska pracy

Stanowisko pracy zostało podzielone na trzy strefy, gdzie każda musi zostać w odpowiedni sposób oświetlona. Najważniejszym i centralnym jest tzw. obszar zadania, czyli miejsce, w którym pracownik bezpośrednio wykonuje swoje zadanie wzrokowe. Norma określa bardzo rygorystycznie minimalną wartość natężenia oświetlenia w tym rejonie, z racji dużego wpływu nie tylko szybkość i komfort wykonywanej pracy, ale również na zdrowie oczu. Kolejną strefą jest bezpośrednie otoczenie obszaru zadania. Jest to pas o szerokości co najmniej pół metra, otaczający pierwszą strefę. Natężenie w tym miejscu może być niższe, acz najlepiej, gdy jest takie samo, jak w poprzedniej strefie. Ostatnią strefą jest obszar tła, czyli pas o szerokości minimum trzech metrów, który otacza dwa poprzednie obszary. Natężenie w tym miejscu może wynosić minimalnie 1/3 natężenia światła ze strefy bezpośredniego wykonywania zadania.

Rodzaje oświetlenia

Każde miejsce pracy musi mieć dostęp do światła dziennego, wpuszczanego, oczywiście, przez okna. Nie można zapomnieć o ich regularnym czyszczeniu, by nie spowodować zakłóceń w przesyle promieni słonecznych. Poza naturalną luminancją, pomieszczenie powinno być dodatkowo zaopatrzone w przynajmniej dwa rodzaje oświetlenia. Pierwszym jest oświetlenie ogólne, czyli lampy umieszczone na suficie i ścianach, które równomiernie oświetlają dany obszar pomieszczenia. Drugim rodzajem jest oświetlenie miejscowe, czyli z reguły jest to zwykła lampka umiejscowiona przy biurku każdego pracownika. Jest ona niezwykle ważna do szybkiej i efektywnej pracy, gdyż w znacznym stopniu to właśnie ona zapewnia niezbędne natężenie światła przy miejscu pracy.

Żarówki

Trzeba zadbać nie tylko o same lampy, ale również o żarówki. Używane standardowo są dwa rodzaje – żarowe i wyładowcze. Najpopularniejszym przedstawicielem pierwszej rodziny jest zwykła, wycofana już z produkcji, żarówka wolframowa. Jej świecenie jest spowodowane nagrzewaniem się metalowego pręcika. Do tego rodzaju należą również halogeny. Drugi rodzaj to znane wszystkim żarówki jarzeniowe i neonowe. Udowodniono, że te ostatnie nie są dobre dla zdrowia i zakazano przebywać w pomieszczeniach oświetlanych przez jedną taką lampę dłużej niż kilka minut. To wina nieustającego “migania” żarówek, co choć niewidoczne dla oka, może powodować choroby oczu i bóle głowy. Rozwiązanie używane przez firmy jest dość proste. Stosuje się cały układ lamp, które dzięki przesunięciu fazowemu, razem dają ciągłą jasność. Najbezpieczniejsze są jednak żarówki żarowe. Ta niedoceniona przez wszystkich, zwykła szklana bańka posiadała widmo najbardziej zbliżone do światła dziennego, a przez to była najzdrowsza dla ludzkiego organizmu. Na drugim miejscu plasuje się wspomniany wcześniej halogen. Oto powód, dla którego jest to żarówka najczęściej wykorzystywana w lampkach na biurko. Nie powoduje zmęczenia, rozdrażnienia, ani jakichkolwiek bóli narządu wzroku.

Zjawisko olśnienia

Szczegółów dotyczących prawidłowego oświetlenia miejsca pracy jest sporo. Warto jednak wspomnieć o jeszcze jednym problemie, tzw. zjawiskiem olśnienia lub oślepienia. Proces jest bardzo prosty. Człowiek zostaje oślepiony przez źródło światła (naturalne lub sztuczne) przez bezpośrednie padanie promieni świetlnych w jego kierunku. Stąd nie zaleca się rozstawiania biurek pracowniczych frontem do okien i lamp. Jeśli nie ma innego wyjścia, trzeba zaopatrzyć się w żaluzje i przyciemniane klosze czy żyrandole. Pracodawca musi zwrócić również uwagę na rodzaje blatów mebli, które chce umiejscowić w biurze. Nie mogą być zbyt jasne i błyszczące, gdyż może dojść do olśnienia pośredniego, gdzie promienie świetlne oślepiają człowieka po odbiciu się od takiej powierzchni.

Informacje przygotował serwis www.ultra-elektro.pl zajmujący się profesjonalnymi rozwiązaniami oświetleniowymi.