Współczesne warunki pracy nierzadko wymagają od pracowników zdecydowanie większej mobilności niż jeszcze kilkanaście lat temu. Spowodowane jest to przede wszystkim tym, że przedsiębiorcy otwierają się na nowe rynki i tym samym pragną delegować swoich pracowników do wykonania powierzonych im działań. Czy jest jednak taka możliwość by pracownik nie zgodził się na wyjazd w delegację?
Należy zaznaczyć, iż pracodawca nie jest zobligowany do brania pod uwagę innych aktywności swojego pracownika. Chodzi tutaj na przykład o prowadzenie działalności gospodarczej oraz obowiązków, które z niej wynikają. Podobnie jest w przypadku, gdy pracownik jest zatrudniony również u innego pracodawcy. Co ważne, prawodawca poprzez delegowanie swojego pracownika nie może pozbawić go prawa do wypoczynku.
Zasadniczo jest tak, że pracownik nie może odmówić wyjazdu w delegację. Należy jednak pamiętać, iż jest to reguła generalna, od której ustawodawca przewidział wyjątki.
Pierwszym z odstępstw jest sytuacja, w której pracownica znajduje się w ciąży. Spowodowane jest to przede wszystkim troską o stan zdrowia kobiety oraz jej jeszcze nienarodzonego dziecka. Podróż służbowa może bowiem wiązać się z koniecznością przejechania kilkuset kilometrów, co dla ciężarnej kobiety może oznaczać duże niedogodności, a nawet pewien rodzaj niebezpieczeństwa.
Drugim wyjątkiem od reguły generalnej jest sytuacja dotycząca pracownika (zarówno kobiety, jak również mężczyzny) opiekującego się chorym dzieckiem, które nie ukończyło jeszcze czwartego roku życia. Takie uregulowanie tego problemu spowodowane jest tym, iż ustawodawca przewidział ewentualność, w której pracownik nie ma osoby, z którą mógłby zostawić dziecko na czas wyjazdu.
W kontekście powyższych rozważań należy pamiętać o jeszcze jednej rzeczy. Mianowicie, również we wskazanych przed chwilą przypadkach możliwe jest wysłanie pracownika na delegację pod jednym, niezwykle ważnym warunkiem. Otóż pracownik ten powinien złożyć oświadczenie woli, w którym wyrazi zgodę na tego typu wyjazd. W myśl przepisów Kodeksu cywilnego, tego typu oświadczenie może być złożone poprzez każde zachowanie, które ujawnia jego treść (art. 60 KC). Nie ma jednak żadnych wątpliwości, że najlepiej jest, gdy oświadczenie woli dotyczące zgody na delegację jest złożone w formie pisemnej. Wówczas można szybko i łatwo udowodnić fakt jego złożenia poprzez włączenie oświadczenia do akt osobowych danego pracownika. Należy jednak pamiętać, że złożone raz oświadczenie może zostać następnie odwołane. Co więcej, w sytuacji zgody na wyjazd w przypadku choroby dziecka w wieku do czterech lat, do oświadczenia powinno się dołączyć informację o miejscu zatrudnienia drugiego z rodziców albo opiekunów oraz o tym czy drugi rodzic bądź opiekun będzie realizował swoje uprawnienia wynikające z przepisów Kodeksu pracy.
Oprócz wskazanych powyżej okoliczności jest jeszcze jedna sytuacja, w której pracownik może odmówić wyjazdu na delegację. Mianowicie, należy mieć tutaj na uwadze art. 5 Kodeksu cywilnego. Otóż w myśl tego przepisu, nie można czynić użytku ze swego prawa, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tegoż prawa lub sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Nie trudno zauważyć, iż są to zwroty niedookreślone, co nierzadko stwarza pewne trudności interpretacyjne, które mogą nawet doprowadzić do sądowego rozstrzygnięcia danej sprawy. Najogólniej mówiąc, chodzi tutaj o to, by nie wykorzystywać ciężkiego położenia swojego pracownika do realizacji swoich celów, czy też delegując go nie starać się mu w jakiś sposób dokuczyć.
Każdy, kto jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę i może liczyć się z tym, że pracodawca wyśle go w wyjazd na delegację, powinien znać swoje prawa i obowiązki. Umożliwi to bowiem uniknięcie niepotrzebnych nieporozumień, a także – w określonych wypadkach – pozwoli na pozostanie w domu, na przykład z chorym dzieckiem. Warto również pamiętać o regulacji zawartej w Kodeksie cywilnym, która nie pozwala na czynienie użytku ze swego prawa, który byłby sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tegoż prawa lub sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.
Artykuł przygotowano we współpracy z serwisem ogłoszeniowym www.ogloszenia.informacje.co.uk
