Mindfulness, słowo, które najczęściej tłumaczy się jako uważność, to świadomość, która pojawia się poprzez zwracanie uwagi na świat tu i teraz i bez osądzania tego, co się dzieje. Taką definicję można dość często spotkać w różnych sferach ludzi związanych z poszukiwaniem właściwej drogi życia. Wiele osób zwraca uwagę, że jest to definicja operacyjna i pomija pewne aspekty uważności.

Dla praktykujących ten rodzaj myślenia o sobie i świecie wokół mindfulness jest skupioną na teraźniejszości świadomością, w której każda myśl, uczucie, odczucie, które się pojawia, jest uznawane i akceptowane takim, jakim jest. Choć może się to wydawać proste, mindfulness zmienia sposób, w jaki odnosimy się do wydarzeń i doświadczeń. Tworzy bardziej przestrzenny sposób bycia w świecie, który jest mniej reaktywny i ogólnie szczęśliwszy.

Mindfulness różni się od naszego domyślnego trybu

Rozwijanie stałej i niereaktywnej uwagi jest często radykalnie różne od tego, jak rzeczywiście funkcjonujemy w świecie. Wielu z nas spędza dużą część swojego życia na autopilocie, nie zdając sobie sprawy z tego, czego doświadczamy, nie zwracając uwagi na wszystkie widoki, dźwięki, zapachy, połączenia i radości, które moglibyśmy docenić. Czasami nasze umysły wydają się „wyłączone”, a innym razem tkwią w myślach z przeszłości (często żalu) lub planach na przyszłość, z których większość jest powtarzalna.

Kiedy zauważamy coś w teraźniejszości, często naszym nawykiem jest natychmiastowe ocenianie i szybkie reagowanie. Zazwyczaj obserwujemy świat z wadliwej lub ograniczonej perspektywy, która ogranicza nasze możliwości lub stwarza problemy. Mindfulness pomaga nam być w pełni obecnymi w naszym życiu i daje nam pewną kontrolę nad naszymi reakcjami i powtarzalnymi wzorcami myślowymi. Pomaga nam zatrzymać się, uzyskać wyraźniejszy obraz sytuacji i umiejętnie reagować.

Porównaj swój domyślny tryb ze stanem mindfulness

Zastanów się, jak reagujesz, gdy masz zrobić coś, w czym uważasz, że nie jesteś dobry. Powiedzmy, że chodzi o rozwiązywanie łamigłówek. Kiedy otrzymujesz łamigłówkę, co robisz? Czy mówisz sobie: „Nie jestem w tym dobry” lub „Będę wyglądać głupio”? Zauważyłeś, jak bardzo to odciąga Cię od zwracania uwagi na samą pracę nad rozwiązaniem zagadki? Jak bardzo mogłoby być inaczej, gdybyś miał otwarte nastawienie, bez obaw i osądzania wyników, tylko z ciekawością tego, jak może wyglądać praca nad łamigłówką? W stanie mindfulness bezpośrednio doświadczyłbyś procesu i tego, jak się rozwija. Skoncentrowałbyś się na wszystkich związanych z nim wyzwaniach, szukając rozwiązań i uznając każdą myśl lub uczucie i akceptując je bez potrzeby rozgryzania ich i dalszego badania.

Jeśli jednak robisz to wszystko bez koncentracji na chwili obecnej i robisz to z pewną regularnością, zaczynasz dostrzegać nawykowe wzorce, które powodują, że automatycznie reagujesz w negatywny lub niepomocny sposób i tworzysz stres. Obserwując, zamiast reagować, rozwijasz szerszą perspektywę i możesz wybrać skuteczniejszą reakcję.

Możesz rozwijać mindfulness na różne sposoby

Jeśli mindfulness jest innym stanem niż stan normalny i domyślny sposób bycia, jak możemy go rozwijać? Istnieje wiele różnych praktyk, które mogą wspierać rozwój uważności, w tym różne rodzaje medytacji siedzącej, ruchu, a nawet po prostu przebywania w naturze. Warto praktykować niektóre z technik medytacji uważności w każdej wolnej chwili. Najlepiej, jeśli postarasz się rozwinąć kluczowe cechy uważności.

Nie ma jednego właściwego sposobu na mindfulness

Świadomość oddychania jest jednym z najczęstszych sposobów rozwijania uważności, ale nie ma jednej „właściwej” praktyki. Inne praktyki mogą skupiać uwagę na odczuciach w ciele lub dźwiękach, a nawet otwartej świadomości tego, co się pojawia. Mindfulness pomaga rozwinąć stałą uwagę, która jest mocno ugruntowana w chwili obecnej.

Uważność nie zawsze jest łatwa, ponieważ inne doświadczenia (myśli, uczucia, fizyczny dyskomfort) pojawiają się naturalnie i mogą odciągnąć naszą uwagę. Ale wraz z praktyką nasze umiejętności wzrastają i możemy zwracać uwagę na wybrany przez nas obiekt, nie gubiąc się w innych doświadczeniach. I okazuje się, że możemy jednocześnie zauważyć każdą podstawową reaktywność, taką jak irytacja i złość i świadomie z niej zrezygnować.