Metoda traconego wosku pozwala na wykonywanie odlewów przedmiotów często o bardzo skomplikowanym kształcie. Jest to bardzo stara, a jednocześnie sprawdzona technika, którą stosowano już około 3000 lat p.n.e. Na czym polega?
Kiedy powstała technika?
Jak zostało wspomniane na wstępie, metodę stosowano 3000 lat p.n.e. w starożytnym Egipcie. Odlewano wtedy przedmioty z brązu. Odlewnictwo precyzyjne jako technika zostało udoskonalone na greckiej wyspie Samos. Miało to miejsce około roku 570 p.n.e.
Technikę z powodzeniem stosuje się po dziś dzień szczególnie w złotnictwie. Niegdyś Indianie w ten sposób odlewali kuliste dzwonki. Oblepiali gliną kamyczek, a następnie kulkę obtaczali woskiem. Kolejno nakładano następną warstwę gliny, a całość była wypalana. Wosk się wytapiał, a w jego miejsce nalewano brązu. Glinę, która znajdowała się na wierzchu, rozbijano, a tę wewnątrz wydłubywano przez niewielki otwór.
Etapy odlewania
Proces odlewania przebiega w kilku etapach. Przede wszystkim zamierzony kształt przedmiotu rzeźbi się w wosku pszczelim. Woskową rzeźbę pokrywa się kilkoma warstwami gipsu. Gips koniecznie musi być odporny na działanie wysokiej temperatury. Alternatywą jest masa ogniotrwała z gliny. Podczas ogrzewania formy, wosk się wytapia. By go usunąć, można użyć gorącej wody. Ważne jest to, że odzyskany wosk możemy wykorzystać ponownie. W pustą przestrzeń wlewamy stopniony metal. Gdy forma jest schłodzona, rozbijamy ją, przez co odsłania się finalny produkt. Jest to metalowy przedmiot, który ma dokładnie taki sam kształt, jak jego woskowy pierwowzór.
Szlifowanie
Często po rozbiciu formy, odlewy dodatkowo poddawano szlifowaniu, aby usunąć zbędne elementy. Co ciekawe, by roztopiony metal bardzo dobrze wypełnił formę, warto zwiększyć jego ciśnienie podczas wlewania. Aby tego dokonać, stosuje się możliwie wysokie otwory wlewowe. Pozwala na to uzyskanie dużej wysokości słupa płynnego stopu.
Niezwykle dokładna metoda
Niegdyś metodę traconego wosku wykorzystywano podczas II wojny światowej do produkcji części urządzeń wojskowych. Choć minęło sporo czasu, mimo postępu technologicznego, nadal odlewy precyzyjne nadal cieszą się popularnością. Wszystko ze względu na to, że zapewniają dokładność końcowego wyrobu. Technika znajduje zastosowanie zarówno przy wytwarzaniu niewielkich i skomplikowanych form, np. biżuterii, form roślinnych, figurek, jak i wielkich pomników.
Jedna z najstarszych technik
Odlewnictwo precyzyjne jest jedną z najstarszych technik złotniczych. Podejrzewa się, że może być nawet najstarszą znaną metodą. Złoto w swej rodzimej postaci nie zawsze bywa czyste. Bardzo często posiada domieszkę miedzi, platyny lub srebra. Nie zmienia to jednak jego parametrów. Domieszki pozytywnie wpływają na parametry mechaniczne stopu.
Czy warto stosować tę technikę?
Technika odlewu może z pozoru wydawać się prosta i tania. Są to jednak mylne przekonania. Nawet w dobie najnowszych technologii lubi ona płatać figle. Metoda traconego wosku zapewnia jednak wysoki poziom odtworzenia najdrobniejszych detali. Wystarczy bardzo dokładnie wykonać prototyp z wosku, aby zachować wszelkie szczegóły. Mimo mijających lat, nadal jest powszechnie stosowana ze względu na swoją skuteczność.
Mozolna praca złotnika
Po wypełnieniu formy roztopionym metalem, czekamy, aż wystygnie, pozbywamy się formy, a gotowy, metalowy odlew możemy poddać dalszej obróbce. Może wydawać się to proste, jednak wymaga naprawdę dokładnej pracy złotnika. W tym przypadku niezbędny jest talent rzeźbiarski i spora dawka cierpliwości. Odlewy mogą się nie udać, a całą pracę trzeba będzie powtarzać.
Jak widać, jest to niezwykle ciekawe działanie, które pozwala na uzyskanie bardzo szczegółowych, dopracowanych przedmiotów. Nie każdy jednak może z powodzeniem stosować metodę traconego wosku. Niezbędne są określone umiejętności, ogromna cierpliwość, skupienie i ogrom serca włożony w swoją pracę. Trzeba przyznać, że jest to jednak niezwykle ciekawe.
