Prawie każda firma musi liczyć się z nieterminowym regulowaniem należności lub nawet całkowitym brakiem płatności ze strony swoich klientów. Jest to poważny problem, który zagraża płynności finansowej przedsiębiorstwa. Można się jednak przed nim uchronić, korzystając z usługi ubezpieczenia należności.

Co rozumie się przez ubezpieczenie należności?

Polisa ubezpieczeniowa obejmuje wierzytelność powstałą poprzez sprzedaż usług i towarów z odroczonym terminem płatności. Jak wspomniano we wstępie, kredyty takie opatrzone są ryzykiem niewypłacalności kontrahentów. Ubezpieczenie należności pomaga się przed nim chronić — jeśli niewypłacalność będzie miała miejsce, ubezpieczyciel odzyska należność lub wypłaci odszkodowanie, jeśli nie będzie możliwość windykacji długu w określonym umową terminie. Takie zabezpieczenie może obejmować krajowych i zagranicznych kontrahentów.

Polisy tego typu występują w dwóch wariantach:

• pojedynczym — dotyczą wtedy jednego kontrahenta lub nawet pojedynczej transakcji
• portfelowym — obejmują wszystkich kontrahentów danej firmy lub wybraną ich część, znajdująca się w grupie ryzyka niewypłacalności.

Pierwszy wariant spotyka się jednak o wiele rzadziej.

Czym grozi niewypłacalność kontrahentów? 

O ile firmy mogą stosunkowo długo funkcjonować mimo ponoszenia strat, tak utrata bieżącej płynności finansowej związana z niewypłacalnością klientów potrafi bardzo szybko spowodować zakończenie jej działalności — obecnie jest to jedna z głównych przyczyn zgłaszania upadłości przedsiębiorstw. Bezsprzecznie więc warto zastanowić się nad wykupieniem polisy ubezpieczenia handlowego, dzięki której minimalizuje się takie ryzyko.

Ubezpieczenie należności okiem eksperta 

Ogólne warunki ubezpieczenia 

Podobnie do innych polis, ubezpieczenie należności handlowej również ma swoje warunki. Zawsze dobrze jest się im dokładnie przyjrzeć i porównać kilka ofert przed podjęciem ostatecznej decyzji — zwłaszcza że niektóre mogą zawierać zapisy o kosztach dodatkowych (związanych np. z windykacją). Ogólne warunki przedstawiają się zaś następująco.

Udział własny ubezpieczyciela i limit kredytowy 

Ubezpieczenie należności zawiera w sobie warunek, którym jest tzw. franszyza redukcyjna, czyli wartość udziału własnego ubezpieczyciela w szkodzie. Oznacza ona kwotę lub procent, o jaki pomniejszone będzie wypłacane odszkodowanie.

Limit kredytowy określany jest na podstawie analiz danych o uczestnikach rynku, które przeprowadzają oferenci ubezpieczeń należności. Ustala się go zazwyczaj indywidualnie dla każdego kontrahenta i stanowi on maksymalną kwotę odpowiedzialności ubezpieczyciela za należności danego kontrahenta. Czasami jednak limit ten jest ustalany w formie zryczałtowanej, przy której nie bada się ryzyka indywidualnego. Udzielanie kredytów ponad ustalony limit jest już własnym ryzykiem przedsiębiorstwa.

Wypłaty odszkodowań 

Szczegółowe i konkretne warunki wypłacania odszkodowań są ustalane w chwili podpisywania umowy ubezpieczenia i zależą od danego oferenta — definicje wypadku ubezpieczeniowego (czyli zdarzenia umożliwiającego wypłatę) mogą się różnić pomiędzy ubezpieczycielami. Warunkiem podstawowym pozostaje zawsze niewypłacalność dłużnika. Rozumie się przez nią jego upadłość lub niemożność wyegzekwowania od niego należność w ustalonym czasie (zwykle 4-6 miesięcy). Wypłata kwoty odszkodowania (pomniejszonej o udział własny) następuje po upływie tego terminu.

Czynniki wpływające na wysokość składek ubezpieczeniowych 

Podstawę do obliczania wysokości składki jest iloczyn obrotu przedsiębiorstwa w danym okresie rozliczeniowym i stawki ubezpieczenia wyrażonej w procentach.

Ponadto, na koszty ubezpieczenia należności handlowej wpływają:

• częstotliwość wystawiania faktur
• skala działalności przedsiębiorstwa — kwoty rocznych przychodów
• skala obrotów z największymi kontrahentami i ogólna liczba kontrahentów — czyli dywersyfikacja kwotowa i ilościowa portfela należności
• terminy płatności należności — przeciętna długość okresu, na jaki firma odracza płatności
• dotychczasowa szkodowość — wartość kwot należności utraconych w ubiegłych latach
• ryzyko niewypłacalności kontrahentów — ich sytuacja finansowa.

Podsumowanie 

Dzięki cieszącemu się zasłużoną popularnością ubezpieczeniu należność handlowych można zapewnić sobie gwarancję płynności finansowej i uniknąć nieprzyjemności związanych z niewypłacalnością kontrahentów. Podejmując decyzję o wykupieniu takiej polisy, trzeba ją dobrze przemyśleć i wziąć pod uwagę wiele czynników, z których części nie da się zmierzyć. Ostatecznie jednak koszty takiego ubezpieczenia bledną w porównaniu z płynącymi z niej korzyściami.