Niepłacenie podatków może nieść za sobą negatywne konsekwencje dla podatnika. Wagę niedogodności i kar ustalają konkretne uregulowania prawne. Co więc stanie się, jeżeli nie zapłacimy zobowiązania podatkowego? Czy grozi nam odpowiedzialność karna? Z jakimi konsekwencjami musi liczyć się podatnik nie płacący podatków?
Zasady ogólne odpowiedzialności
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że „niepłacenie podatków” jest dość szerokim pojęciem. Może dotyczyć zarówno jednorazowego opóźnienia w zapłacie małego zobowiązania podatkowego, które spowodowane jest przejściowymi problemami finansowymi podatników, jak i wieloletnich oszustów podatkowych na duże kwoty. Dlatego już w tym miejscu warto zauważyć, że konsekwencje z tytułu niepłacenia podatków będą zależne w dużej mierze od indywidualnej sprawy, czy sytuacji danego podatnika. Od kwoty jaką zalega, od czasu w jakim to się dzieje, od jego postawy wobec organów podatkowych oraz jego wcześniejszej historii prawno – podatkowej. Można jednak wskazać pewne zasady oraz przepisy ogólne, mające zastosowanie w przypadku niepłacenia podatków.
Konsekwencje prawne
Najsurowszą odpowiedzialnością w Polsce jest odpowiedzialność karna. Niepłacenie podatków może zostać zakwalifikowane, jako rodzaj czynu ujętego w ramach kodeksu karnego skarbowego. W tej ustawie ustawodawca przewidział między innymi odpowiedzialność za przestępstwa i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom podatkowym. Są to na przykład:
art. 54 § 1 ustawy Kodeks Karny Skarbowy za uchylenie się od opodatkowania, czy nieujawnienie właściwemu organowi przedmiotu i podstawy opodatkowania lub nie złożenie deklaracji, przez co naraża się podatek na uszczuplenie podatnik podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych, albo karze pozbawienia wolności, albo obu karom łącznie.
Natomiast zgodnie z art. 57 § 1 ustawy Kodeks Karny Skarbowy: podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku polega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Tutaj orzecznictwo wskazuje, że uporczywość ta może przejawiać się zarówno w cyklicznym nie wpłacaniu podatków, ale również w długotrwałym okresie nie wpłacania zobowiązań podatkowych.
W art. 56 § 1 ustawy Kodeks Karny Skarbowy ustawodawca przewidział natomiast tak zwane oszustwo podatkowe, czyli w przypadku jeżeli podatnik składając deklarację lub oświadczenie podaję nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega podobnie karze grzywny do 720 stawek dziennych albo nawet karze pozbawienia wolności lub obu karom łącznie.
Podsumowanie i rekomendacje
W każdym wypadku niepłacenia zobowiązań wobec organów skarbowych, podatnik powinien przeanalizować sytuację i jak najszybciej próbować uzupełnić swoje długi, wraz z odpowiednimi odsetkami. W przypadku jeżeli chwilowo popadł w trudności finansowe, nie powinien udawać, że nie zna swoich obowiązków, czy czekać licząc, że fiskus nie zauważy zobowiązania. Wykazanie się dobrą wolą oraz postawą wobec organów podatkowych, może umożliwić np. pomoc państwa w zakresie rozłożenia na raty zobowiązania i tym podobnych. W przypadku większych problemów, warto zastanowić się nad skorzystaniem z profesjonalnej pomocy lub porady doradcy podatkowego.
