Mówiąc o urlopach najczęściej kojarzy nam się urlop wypoczynkowy, który przysługuje każdemu pracownikowi po przepracowaniu odpowiedniej ilości czasu. Patrząc jednak do kodeksu pracy, istnieje trochę więcej rodzajów samego urlopu, które są dostępne dla pracownika, chociaż nie wszystkie z nich są przeznaczone do wakacyjnego odpoczynku.
Jakie rodzaje urlopów są dostępne dla pracowników?
Zacznijmy od najpopularniejszego wariantu, czyli urlopu wypoczynkowego. Przysługuje on pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, przy czym pracownik ze stażem do 10 lat ma prawo do 20 dni urlopu rocznie, natomiast dla pracownika ze stażem przekraczającym 10 lat urlop wynosi 26 dni. Do stażu pracy wlicza się również czas edukacji, który doliczany jest do czasu stażu na rynku, na przykład szkoła średnia to doliczane pięć lat, natomiast studia wyższe to dodatkowe osiem lat doliczane do stażu zawodowego. Związany z urlopem wypoczynkowym jest również sam urlop na żądanie. W Polsce funkcjonuje już kilkanaście lat i umożliwia do wykorzystania czterech dni z puli urlopu wypoczynkowego w nagłych, nieprzewidzianych sytuacjach. Pracownik korzystający z urlopu na żądanie ma obowiązek zgłosić ten fakt przed rozpoczęciem dnia pracy. Warto pamiętać, że chociaż te cztery dni urlopu na żądanie brane są z puli naszego urlopu wypoczynkowego, to pracodawca ma obowiązek odmówić przyznania tego urlopu.
Rzadka forma urlopu
Polskie prawo dopuszcza również dwa lub trzy dni urlopu przeznaczonego na szukanie nowej pracy. Urlop taki jest możliwy do wykorzystania w chwili, kiedy jesteśmy w okresie wypowiedzenia umowy o pracę. Obecnie urlop ten jest rzadko wykorzystywany, bowiem mało kto o nim pamięta. Pracodawca ma możliwość odmowy takiego urlopu, kiedy wie, że pracownik posiada już nowe miejsce zatrudnienia.
Urlopy okolicznościowe
Istnieje jeszcze grupa tzw. urlopów okolicznościowych, które są możliwe do wykorzystania w ciągu roku, ze względu na ważne wydarzenia w życiu pracownika. Sytuacje te obejmują: narodziny dziecka, w których do wykorzystania mamy dwa dni urlopu, z okazji ślubu własnego dwa dni, ale z okazji ślubu dziecka jest to jeden dzień. Jeden dzień przysługuje również w przypadku pogrzeby bliskich. Urlop okolicznościowy otrzymuje się poprzez wypisanie wniosku o urlop okolicznościowy, z dodatkowym dowodem okoliczności, na którą owy urlop bierzemy- może to być akt narodzin czy zgonu.
Urlop bezpłatny
Oprócz urlopu, za który dostaniemy wynagrodzenie należy pamiętać o możliwości otrzymania urlopu bezpłatnego. Jest to nieco inna forma urlopu, która sprawia, że wszelkie przywileje pracownicze, włącznie z ubezpieczeniem zdrowotnym znikają, a pracownik po wykorzystaniu go wraca do pracy. Jest to dobre rozwiązanie dla pracowników liczących na dłuższą nieobecność w pracy, którzy jednocześnie nie chcą tracić swojego miejsca zatrudnienia.
Urlopy- na jakiej umowie?
Warto mieć świadomość, że wszystkie wyżej wymienione formy urlopów są dostępne tylko dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Wszyscy inni, zatrudnieni na podstawie umów cywilno-prawnych, czyli na przykład umowie zlecenie czy umowie o dzieło w świetle prawa nie są pracownikami, ale zleceniobiorcami, a więc nie mają prawa do wykorzystania wyżej wymienionych urlopów. Istnieją jednak sytuacje, w których dzień wolny jest wręcz niezbędny.
Co z urlopami okolicznościowymi?
Urlopy okolicznościowe są szczególnym ukłonem w stronę pracowników, dają one bowiem prawo do wykorzystania odpowiedniej ilości dni wolnych w przypadku istotnych zdarzeń życiowych, których nie sposób zaplanować. Jak bowiem można mieć wpływ na dokładny dzień narodzin własnego dziecka czy też wiedzieć o dacie śmierci kogoś z bliskich? Ten ostatni dzień zresztą należy do niezwykle bolesnych dni w naszym życiu. Jeden dzień w przypadku śmieci bliskich to zdecydowanie za mało. Jeśli w dodatkowy sposób zechcemy uczcić pamięć tych, którzy odeszli można pokusić się o dodatkowy gest, jak chociażby dostawa kwiatów na pogrzeb.
